Konfrontacje

Konkurs na opracowanie koncepcji zagospodarowania terenu ograniczonego ulicami: Legnicką, Szczepińską, placem św. Mikołaja, Zachodnią, Rybacką, Środkową we Wrocławiu

Rozwój miast nie jest procesem skończonym. Nigdy zatem nie udaje się osiągnąć celu – ostatecznego kształtu ich struktur czy przestrzeni. Występują jedynie stany pośrednie, mniej lub bardziej spełniające wymagania użytkowników. Wymagania także są zmienne, uzależnione od zmieniającej się grupy społecznej i jej potrzeb.

Osobnym zagadnieniem jest proces, czy raczej efekt procesu, nakładania się oczekiwań różnych grup użytkujących daną przestrzeń. W związku z tym powstaje problem, które oczekiwania i w jakim procencie spełnić najpierw, odkładając na później kolejne, dużo trudniejsze do spełnienia w tej sytuacji. Samochód czy ławka pod domem? Samochód mój czy sąsiada? Bo ławka może być już wspólna.

Teren do konkursu (oraz do poświęconych mu wcześniej studenckich warsztatów projektowych) został wybrany właśnie ze względu na ową wyjątkową niedookreśloność przestrzeni, a tym samym roli, jaką powinna ona pełnić w strukturze miasta. Przez kogo ma być użytkowana i w jakim charakterze? Tytuł konkursu: „Od arterii do promenady” wskazuje i definiuje niezbicie dwie przestrzenie publiczne o wyraźnych cechach, będące na styku z terenami osiedla mieszkaniowego. Wybrany teren składa się z trzech różnych części, które powinny spełniać oczekiwania i potrzeby przyszłych użytkowników.

W czasie dyskusji pokonkursowej, i nie tylko, ważne będą następujące pytania: Jak zorganizować przestrzeń o wyraźnie „zielonych” genach, leżącą na styku z mocną arterią komunikacyjną? Jak zaspokoić potrzeby mieszkańców narażonych na działanie bodźców negatywnych wynikających z przebiegu arterii szybkiego ruchu – zanieczyszczeń i hałasu oraz samego widoku, z definicji niepasującego do relaksacyjnego charakteru zieleni? Jakie powinny być forma i wielkość tej strefy na styku? Jak mają wyglądać elementy organizacji i wyposażenia wspomagające cechy pozytywne związane z obsługą mieszkańców, a osłabiające cechy negatywne związane z drogą ekspresową?

Odmienne zagadnienia będziemy śledzić, obserwując styki przestrzeni publicznej promenady i terenów zielonych zespołu mieszkaniowego. Pomijając fakt wydzielenia tych stref drogą, możemy jednoznacznie stwierdzić, że obie strefy mają wyraźnie pozytywne cechy. Promenada-bulwar jest świetnym uzupełnieniem czy też rozszerzeniem aktywności dostępnych dla mieszkańców nie tylko terenów na styku. W tym przypadku pytania powinny dotyczyć nie tego, jak dzielić, ale jak łączyć strefy o pozytywnych cechach. Z jednym wszakże zastrzeżeniem – że w każdym przypadku przestrzeń publiczna może być „groźna” dla ciszy i spokoju kameralnej przestrzeni prywatnej i półprywatnej osiedla mieszkaniowego.

Teren trzeci jest najbardziej istotny, również ze względu na swoją niedookreśloność. Jest to teren zielony, ale właściwie nie ma tu specjalnego wskazania jego użytkowników – miasta czy osiedla. Nie ma także większych cech negatywnych, pomijając wyspowe położenie obwiedzione ulicami, trochę separujące od otoczenia. Ów wyspowy charakter powoduje jednak brak jednoznacznie pozytywnych cech. A zatem ocena działań na styku atrakcyjności i udziału miasta oraz osiedla wraz z oczekiwaniami przyszłych użytkowników będą interesującą odpowiedzią na pytanie o rolę takich terenów „niczyich” dla funkcjonowania miasta „na styku”.

Ponieważ celem konkursu jest wybór najlepszej koncepcji urbanistycznej dla całego terenu opracowania oraz pozyskanie wiedzy na temat możliwych scenariuszy przemian urbanistycznych obszaru między rzeką Odrą (promenada) a ulicą Legnicką (arteria), do uczestników będą kierowane ważne pytania dotyczące kompleksowości działań, ustosunkowania się do roli poszczególnych terenów z uwzględnieniem aspektów przestrzennych, funkcjonalnych, gospodarczych i społecznych, a także celowości etapowania i zaproponowania możliwych scenariuszy realizacji. Najbardziej istotne pytanie dotyczy tego, jak powinien wyglądać fragment przeznaczony do realizacji przez Zarząd Zieleni Miejskiej w pierwszym etapie.

Wszystkie odpowiedzi na sformułowane powyżej pytania, uzyskane zarówno od uczestników konkursu, jak i w trakcie dyskusji, zostaną wykorzystane w przyszłym Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego oraz będą podstawą do określenia parametrów w decyzjach o warunkach zabudowy.

Odpowiedzi na pytania o bardziej ogólnym charakterze poszerzą wiedzę na temat kształtowania terenów zielonych przy tworzeniu kolejnych projektów nie tylko na terenie miasta Wrocławia.